Ο Γιώργος Λάνθιμος εκφράζει αυτό που βλέπει από μια δύσκολη οπτική γωνία. Δύσκολη για το κοινό, το οποίο, για να έρθει να τον συναντήσει και να δει αυτό που έχει ήδη διακρίνει ο ίδιος, θα υποβληθεί πρώτα σε (διανοητική) εκπαίδευση καταδρομών, αναμεμειγμένη με εξάσκηση ισορροπιστή που περνά σε τεντωμένο σκοινί πάνω από τίγρεις που ζυγίζουν έναν τόνο η κάθε μία. Στη συνέχεια θα αναρριχηθεί κάθετα σε βράχο, με ελάχιστα μέσα, ώστε να αποτελέσει content για τη διερεύνηση των αλλαγών που υφίσταται ο μεταβολισμός, εξαιτίας του συνεχούς συναγερμού που βαράει το νευρικό σύστημα, ο οποίος αναφέρεται ως “fight or flight”. Ναι, οι ταινίες του είναι ικανές να προκαλέσουν αυτό το δίλημμα επιβίωσης. Είναι έτσι από το πρώτο δευτερόλεπτο της φιλμογραφίας του έως και τώρα, με μόνη ίσως εξαίρεση μια πιο ήπια ροή του σεναρίου και της πλοκής του, στην «Ευνοούμενη». Ακόμα κι έτσι, μας έδωσε να καταλάβουμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να γίνει πιο εμπορικός, αλλά μπα, τελικά δε θα κάνει τη χάρη σε κανέναν.
Ως προς εμάς τώρα, το κοινό, είναι ή δεν είναι τελειωμένη υπόθεση ο χωρίς προηγούμενο εθισμός που έχουμε όλοι μας σε κάθε οθόνη που διαθέτουμε; Τις συμβουλευόμαστε, τις ικετεύουμε ως το τελευταίο νανοδευτερόλεπτο πριν αρχίσει η ταινία, η παράσταση, η σειρά, η ανάγνωση ενός βιβλίου (…τι;;;;…ποιο;;;;;).
Αν το έχετε παρατηρήσει, όλο και περισσότερες κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές αλλά και θεατρικά έργα, ξεκινούν με κάτι σαρωτικό, όχι απαραίτητα βίαιο (αλλά ναι, μάλλον), μη τυχόν καταφέρουν να μας κάνουν να ξεκολλήσουμε από τον εθισμό στις οθόνες και όποιους άλλους στρεσογόνους παράγοντες έχουμε καλωδιωμένους πάνω μας. Επιμένω στην έννοια “fight or flight”, γιατί τη φέρνουμε ήδη από μόνοι μας στην αίθουσα. Έχουμε γενικευμένο στρες εδώ και πολλά χρόνια, όλος ο πλανήτης έτσι πορεύεται για ένα δισεκατομμύριο λόγους που αφορούν σε όλους τους άλλους εκτός από εμάς. Ε, βέβαια.
Ενώ λοιπόν μπαίνοντας στην αίθουσα ή ανοίγοντας την τηλεόραση στο συνδρομητικό κανάλι, σέρνουμε προς το κάθισμα ή τον καναπέ όλο αυτό το «πράγμα», το στρες, έρχεται το “Poor things”, από το ξεκίνημα και με κάθε σκηνή που το διαδέχεται, να προκαλεί ακραία ηλεκτρικά φαινόμενα στους νευρώνες, αιφνιδιασμού, αποτροπιασμού, αισθησιασμού, συμβολισμών που συμπυκνώνουν ό,τι γνωρίζει η ψυχιατρική μέχρι στιγμής και τελικά έντονου προβληματισμού, όπως βέβαια τον αντιλαμβάνεται ο καθένας/η καθεμιά. Οι κατά τόπους αυτές ηλεκτρικές καταιγίδες συνενώνονται σε κυκλώνα, ο οποίος έχει όλες τις προϋποθέσεις να αναβαθμιστεί σε τυφώνα. Αν θα καθίσει κάποιος/κάποια να αναμετρηθεί με τον τυφώνα, μαθαίνοντας τελικά κάτι για τα όρια του εαυτό του/της, ή αν θα σηκωθεί να φύγει, είναι προσωπικό θέμα. Δεν έχουν όλοι τις ίδιες ακριβώς αντοχές και περιθώρια και κατάρτιση αναρριχητή, τη συγκεκριμένη ώρα που θα διαλέξουν να δουν την ταινία.
Πάντως, ο Λάνθιμος, οι ηθοποιοί του, ο σεναριογράφος, ο διευθυντής φωτογραφίας, ο σκηνογράφος, η ενδυματολόγος, οι πάντες, δεν το διαπραγματεύονται και προκαλούν κατευθείαν τη σχεδόν απόλυτη εμπλοκή στην πορεία της Μπέλλα Μπάξτερ, καθώς συμπληρώνει στο νου της το παζλ που την κάνει περισσότερο “streetwise” από όλους όσους έπαιξαν ρόλο στην μετα-μόρφωσή της. Πολλά από τα κομμάτια του παζλ, έως ότου ολοκληρωθεί, τα επινοεί μόνη της, με όποια υλικά της φέρνουν οι περιστάσεις. Αυτό δεν γίνεται χωρίς τίμημα, είναι άλλες φορές άβολο, άλλες εξευτελιστικό, άλλες βίαιο, αλλά πάντως, προκαλεί κάθε λίγα λεπτά ένα επεισόδιο τύπου “fight or flight” στον/στη θεατή, επιπλέον όσων άλλων του/της έχουν ήδη συμβεί εκτός αίθουσας/τηλεοπτικής οθόνης.
Στην αίθουσα που είδα την ταινία, ελάχιστες οθόνες κινητών φωτίστηκαν. Δεν παίρνω όρκο ότι το ίδιο συνέβη παντού, δεν το γνωρίζω. Μόνο βλέπω ότι η κατάσταση “fight or flight” που προκάλεσε το έργο για να βάλει τον θεατή να σκεφτεί και μια φορά για το δικό του μισοφτιαγμένο παζλ, έχει πολλές πιθανότητες να επισκιάσει, έστω και για δυόμιση ώρες, την πολύ χειρότερης ποιότητας αντίστοιχη κατάσταση “fight or flight” που μας προκαλούν χίλιες δυο καθημερινές αναποδιές.
Για τη δημιουργία κειμένων και εικόνων δεν χρησιμοποιούνται προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης και ούτε πρόκειται.
